โครงการสระเก็บน้ำพระราม 9 อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดปทุมธานี

    “ ความจริงสระนี้เราทำไว้สำหรับเป็นบ่อเก็บน้ำ เพื่อเอามาล้าง กทม. แต่ก็ยังมีคนไม่สู้เข้าใจวัตถุประสงค์ ระยะหลังมีคนมาบอกว่าระดับน้ำต่ำกว่าคลอง 5 คลอง 6 ไปอีก ก็น่าแปลก ไปไปมามา สระน้ำเลยกลายเป็นแก้มลิง ที่ถูกต้องควรต้องระบายน้ำออก แต่เมื่อน้ำมันน้อยก็เลยไม่ต้อง พอน้ำเหนือไหลมาก็นำน้ำเข้ามาได้อีกมาก เป็นหลักการป้องกันน้ำท่วม เป็นการชะลอน้ำไว้ในระยะแรก เพื่อหาทางแก้ไขคิดการต่อไป แต่หากมีคนขอน้ำไปใช้ก็อาจไม่สะดวก เพราะบางเวลาเราต้องสูบออก ”

พระราชดำรัส พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2539

    พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานพระราชดำริให้สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (กปร.) และกรมชลประทาน ร่วมกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้องดำเนินการก่อสร้างแหล่งเก็บน้ำเอนกประสงค์ ในเขตพื้นที่ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างคลองระบายน้ำรังสิต 5และคลองระบายน้ำรังสิต 6 อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ทางกระทรวงการคลัง น้อมเกล้าฯ ถวาย เมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม 2532 เริ่มดำเนินการก่อสร้างในปี 2534 และแล้วเสร็จเริ่มกักเก็บน้ำในปี 2538

    โครงการสระเก็บน้ำพระราม 9 อันเนื่องมาจากพระราชดำริ มีพื้นที่รวมทั้งสิ้น 2,827 ไร่ 2 งาน 10 ตารางวา ซึ่งประกอบด้วย สระเก็บน้ำ จำนวน 2 สระ โดยสระเก็บน้ำที่ 1 พื้นที่ประมาณ 790 ไร่ ความจุประมาณ 6 ล้านลูกบาศก์เมตร เพื่อรับน้ำจากคลองระบายน้ำรังสิต 6 ส่วนสระเก็บน้ำที่ 2 พื้นที่ประมาณ 1,790 ไร่ ความจุประมาณ 11.10 ล้านลูกบาศก์เมตร เพื่อรับน้ำจากคลองระบายน้ำรังสิต 5 โดยพื้นที่รอบสระเก็บน้ำประมาณ 13 กิโลเมตร จัดเป็นพื้นที่ปลูกต้นไม้ และจัดแต่งสวน 

    ด้วยพระปรีชาญาณ โครงการสระเก็บน้ำพระราม 9 แห่งนี้ ก่อเกิดประโยชน์อย่างใหญ่หลวงต่อประชาชน โดยเฉพาะในเขตจังหวัดปทุมธานี ปริมณฑลและกรุงเทพมหานคร เป็นแหล่งเก็บน้ำขนาดใหญ่ที่สำคัญเพื่อส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่ทำนาปรังและกิจกรรมการเกษตรบริเวณดังกล่าวในช่วงฤดูแล้ง ส่วนในช่วงฤดูน้ำหลากยังสามารถเก็บกักน้ำส่วนหนึ่งเพื่อช่วยบรรเทาปัญหาอุทกภัยในเขตพื้นที่ตอนล่าง อีกทั้งช่วยบรรเทาปัญหาน้ำเน่าเสียตามคลองและชุมชนบางแห่ง โดยการปล่อยน้ำจากสระเก็บน้ำไปชะล้างเจือจางการเน่าเสีย และผลักดันให้น้ำเสียระบายออกไป

วัตถุประสงค์

    1. เพื่อจัดหาน้ำและกักเก็บน้ำไว้ในสระน้ำพระราม 9 จำนวน 10 ล้าน ลบ.ม.

    2. เพื่อจัดส่งน้ำให้กับพื้นที่นาปรัง และการปลูกพืชต่างๆ ในพื้นที่ตอนล่างของ ต.คลองห้า ต.คลองหก ในเขตอำเภอคลองหลวง และรังสิต ต. บึงยี่โถ ในเขต อ. ธัญบุรี จ. ปทุมธานี รวมถึงการช่วยเหลือบางส่วนในแถบโครงการชลประทานตอนล่าง

    3. เพื่อการบรรเทาน้ำเสียจากคลองต่างๆ และชุมชนบางแห่ง ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล

    4. เพื่อเป็นแหล่งเก็บน้ำในฤดูหลากได้บางส่วน เพื่อเป็นการบรรเทาน้ำท่วมทางบางพื้นที่ตอนล่างของลุ่มน้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันออก

    5. เพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวและสถานที่พักผ่อนสำหรับจังหวัดปทุมธานีและจังหวัดใก้ลเคียง

    6. เพื่อใช้ในการอุปโภค - บริโภค ของหน่วยงานต่างๆรอบสระ

ผลการดำเนินงาน

    1. ได้ดำเนินการปรับปรุงระบบสูบน้ำ และจัดการวางแผนการบริหารจัดการน้ำ (แก้มลิง) เพื่อรองรับและกักเก็บน้ำจากที่ต่างๆ

    2. เป็นสถานที่สำหรับซ่อมแซมและจัดเก็บกังหันน้ำชัยพัฒนา ที่จัดสร้างเสร็จเรียบร้อยแล้วจากกองโรงงานกรมชลประทาน สำหรับนำไปติดตั้งยังสถานที่ต่างๆ

    3. เป็นสถานที่เก็บอุปกรณ์ต่างๆ ของสำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา 

    4. ได้ดำเนินกิจกรรมโครงการปลูกต้นไม้ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน

สถานที่ตั้งโครงการเเละเบอร์โทรศัพท์

    ที่ตั้งโครงการ : โครงการสระเก็บน้ำพระราม 9 อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ต.คลองหลวง อ.ธัญบุรี จ.ปทุมธานี
    เบอร์โทรศัพท์ : 02-9046518

อ้างอิง :

• มูลนิธิชัยพัฒนา
• กรมชลประทาน (กลุ่มงานจัดสรรน้ำ)
• สํานักข่าวไทย TNAMCOT