โรงสีข้าวมูลนิธิชัยพัฒนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

    “ คนไทยจะกินข้าว ทำไมต้องไปเสียค่าน้ำมัน ในการขนข้าวเปลือกไปสีในเมือง และขนข้าวสารจากเมืองกลับมายังหมู่บ้าน ทำไมเราไม่คิดสร้างโรงสีชุมชนให้กับเกษตรกรในหมู่บ้านเกษตรกรก็จะได้สีข้าวเอาไว้กินเอง แกลบที่ได้ ใช้ทำเป็นเชื้อเพลิงหรือใช้หมักเป็นปุ๋ยคืนกลับสู่พื้นดินให้กับพืช ”

พระราชดำรัส พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

    เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2551 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานพระราชานุมัติให้สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา ร่วมกับกระทรวงพลังงาน และเครือเจริญโภคภัณฑ์ดำเนินการโครงการ “ศูนย์สาธิตและพัฒนาพลังงานทดแทนจากข้าวแบบครบวงจร”  ในบริเวณพื้นที่ของมูลนิธิชัยพัฒนา ตำบลลาดบัวหลวง อำเภอลาดบัวหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยจัดตั้งระบบโรงสีข้าวชุมชน เพื่อรองรับกิจกรรมการส่งเสริมการผลิตข้าวแบบลด ละ เลิก การใช้สารเคมี ในพื้นที่สาธิตการทำนาของมูลนิธิชัยพัฒนา รวมทั้งเป็นตัวอย่างพร้อมถ่ายทอดความรู้ในการแปรรูปข้าว และการบริหารจัดการธุรกิจข้าวของชุมชนอย่างเป็นระบบ การเพิ่มมูลค่าผลผลิต และการนำวัสดุเหลือทิ้งมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ทั้งนี้ กระทรวงพลังงานมีความประสงค์ที่จะทูลเกล้าฯ ถวายสิทธิบัตรเครื่องผลิตก๊าซจากชีวมวล  ซึ่งเป็นกรรมสิทธิ์ของกระทรวงพลังงาน แด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ผ่านมูลนิธิชัยพัฒนา เนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เจริญพระชนมายุครบ 80 พรรษา

    โรงสีข้าวมูลนิธิชัยพัฒนาแห่งนี้ นอกจากจะทำหน้าที่หลักคือการสีข้าวแล้ว ที่นี่ยังมีขั้นตอนการจัดการข้าวอย่างมีระบบ  โดยนำวัสดุเหลือใช้จากทุกขั้นตอนมาใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า “Zero Waste Hundred Used” ซึ่งทุกกระบวนการผลิตจะนำเอาสิ่งที่เหลือใช้จากกระบวนการการสีข้าวไปสร้างเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ เช่น นำข้าวหักและปลายข้าวไปทำผลิตภัณฑ์โจ๊กสำเร็จรูป นำรำข้าวไปหีบทำเป็นน้ำมันรำข้าวบริสุทธิ์ นำแกลบไปเข้าระบบ  Gasification เพื่อให้ได้แก๊สไปใช้ในการเดินเครื่องยนต์และผลิตกระแสไฟฟ้านำกลับมาใช้ในโรงงาน และนำขี้เถ้าแกลบไปใช้ผสมกับดินเพื่อใช้ในการเพาะปลูก เรียกได้ว่าจะไม่มีสิ่งเหลือใช้ที่ไร้ประโยชน์ในโรงสีข้าวแห่งนี้

การดำเนินงานภายในโรงสีข้าวมูลนิธิชัยพัฒนา

      การรับซื้อข้าวเปลือก จากเกษตรกรในโครงการลด ละ เลิกการใช้สารเคมีในแปลงนาของมูลนิธิชัยพัฒนาและเกษตรกรในโครงการ 

      กระบวนการสีข้าวและการบรรจุถุง เพื่อจำหน่ายภายใต้ตราภัทรพัฒน์ และตราโรงสีข้าวมูลนิธิชัยพัฒนา

      การผลิตไฟฟ้าจากพลังงานทางเลือก โดยได้มีการนำแกลบจากการสีข้าวไปผลิตก๊าซโดยระบบ Gasifier ซึ่งพลังงานที่ได้จะถูกนำไปใช้ในการอบข้าวและผลิตกระแสไฟฟ้า ซึ่งต่อไปจะได้มีการพัฒนาในการนำพลังงานทางเลือกอื่น เช่น ลม และแสงอาทิตย์ เข้ามาใช้งานร่วมด้วย 

      การสนับสนุนและบริจาคข้าว ให้กับประชนชนที่เดือดร้อนจากภัยธรรมชาติ และขาดแคลนอาหารตามภูมิภาคต่างๆทั่วประเทศไทย 

      งานวิจัยและพัฒนา ในส่วนของกระบวนการสีข้าว  พลังงานทางเลือก และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ จากข้าว และวัสดุเหลือใช้จากการสีข้าว เป็นต้น 

สถานที่ตั้งโครงการเเละเบอร์โทรศัพท์

    99/9 หมู่ 4 ต.ลาดบัวหลวง อ.ลาดบัวหลวง  จ.พระนครศรีอยุธยา 13230　โทรศัพท์ : 035-255228 

อ้างอิง :

• มูลนิธิชัยพัฒนา
• แหล่งเรียนรู้ออนไลน์ สสวท.